Een ode aan kleur
In het kader van ‘we moeten blijven praten’, wil ik graag even iets aankaarten. Het zal slechts een beetje van je tijd vragen dus blijf er alsjeblieft bij!
In onze meest recente vrijdagavond sessie over Sociaal Activisme en Lobbyen hadden we Jerry Afriyie als gastspreker. Ik lieg als ik zeg dat ik niet erg geïntrigeerd ben door deze man. Jerry is onder andere gastspreker, dichter, én activist. Ook is hij is de oprichter van Stichting Nederland Wordt Beter. Een stichting die zich richt ‘op een toekomst zonder racisme en uitsluiting’.
Waar ik mezelf steeds vaker gefrustreerd vind bij gesprekken over ras en/of discriminatie in de wereld, en specifiek in de landen waar ik mijzelf het meeste mee identificeer, Nederland en Ghana, is hier gewoon iemand die constant weer laat horen waarom bijvoorbeeld Zwarte Piet, maar vooral racisme in het algemeen zo een issue is.
Bewonderenswaardig vind ik het zeker, want ik doe het hem niet na. Ik vind de gesprekken over kleur, de gesprekken over ras en vooral over de gesprekken de ongelijkheid die het veroorzaakt inmiddels best vermoeiend. Ga ik ze daarom uit de weg? Nee, dat dan weer niet. Ik laat me nog steeds (misschien nog te makkelijk) verleiden tot een dialoog over het onderwerp. Alleen in tegenstelling tot Jerry, die het hele land wil spreken, blijft het in mijn geval meestal slechts bij een dialoog.
To talk colour or not to talk colour?
Ik schrik van mijn eigen reactie op het moment dat hij tijdens de sessie op de vraag van een mede-academicus antwoordt dat hij ‘bezig is met kleur, omdat hij niet langer bezig wil zijn met kleur’. Deze komt aan. In de eerste instantie snap ik Jerry dondersgoed, maar daarna eigenlijk niet meer. Hij heeft op het eerste oog meer dan gelijk: kleur mag niet bepalend zijn in wat je wel of niet kan bereiken en daarom moeten we erover praten totdat dit niet meer het geval is. Het is namelijk best tragisch dat anno 2018 huidskleur wel degelijk nog een rol speelt in wat je wel of niet kan bereiken.
Alleen het is gewoon zo dat huidskleuren en de verschillende verhalen die het met zich meedraagt vormen samen één van de mooiste dingen in maatschappijen. Als ik door de straten van Amsterdam loop word ik eigenlijk alleen maar gelukkig van de verschillende kleuren die ik zie. Vooral van de verschillende kleuren in mensen. Dus waarom zouden we er eigenlijk niet over praten?
Kleurenblind?
Kleur is er en zal niet verdwijnen. We zullen er daarom denk ik nooit uitgepraat over raken. Dus ja, let’s talk colour. Wat hierin cruciaal en leidend moet zijn is dat we de omslag maken en huidskleur waarderen als iets positiefs, als een verrijking in plaats van een last.
Dus aandoenlijk maar vooral naïef vind ik het als mensen vasthouden aan de claim; ‘Oh, maar kleur maakt voor mij niet uit. Ik ben kleurenblind als het op mensen aankomt.’ Hoe raar is dat? Kleur is er toch overduidelijk wel? Huidskleur mag (en hoeft) niet (te) worden geëlimineerd om gesprekken aan te gaan. Het is juist essentieel voor begrip van iemands achtergrond. Essentieel voor het begrip waarom iemand zich op bepaalde wijze gedraagt, bepaalde dingen denkt, bepaalde dingen zegt en misschien wel het meest essentieel voor het referentiekader. Ook is kleur, jammer maar helaas, soms bepalend voor kansen die iemand wel of niet krijgt. Daarom is het aanhouden van kleurenblindheid juist ook het aanhouden van blindheid over kansenongelijkheid door kleur.
Laten we eerlijk zijn: hoe je het ook wendt of keert, kleur is cruciaal in de wereld. In je kleurplaten van de kleuterschool, in je rugzak voor de middelbare school, in je eerste slaapkamer, in je eerste auto, eigenlijk in veel meer dan waarbij je stilstaat. Sommige kleuren kan je kiezen om identiteit vorm te geven en andere niet. Je huidskleur is iets wat je niet zelf kiest, maar dat betekent niet dat deze er minder toe doet.
Dus om mijn eigen frustratie aan te gaan en mijn eigen advies op te volgen wil ik vaker praten over de positieve kant van kleur. Dit is wat het is, iets positiefs. Het is een identiteit vormer en een bijzondere omhulling van een leven. Ben jij iemand die kleurenblindheid claimt, vraag jezelf af waarom? Om in de woorden te blijven waarmee Jerry BKB18 die avond achterliet; wees kritisch en het meest op jezelf, want het is te makkelijk om alleen kritisch te zijn op de maatschappij.
Speaking of de maatschappij, vanaf morgen 14 maart tot en met zondag 18 maart reist de Academie door Nederland voor de gemeenteraadsverkiezingen en trust me we gaan praten! Niet alleen over kleur, maar over nog veel meer. Dus houd ons in de gaten!